Kunstmatige intelligentie maakt het schrijven van teksten makkelijk(er). Tenminste, dat denken we. Ergens is dat ook zo, maar het werkt alleen als je weet hoe je het goed inzet.
Hoe herken je een tekst geschreven door AI?
Gebruik je AI, zoals ChatGPT, Google Gemini en Microsoft Copilot, om voor jou te schrijven? Weet je niet zo goed hoe je dat doet? Dan kan AI nogal bijzonder vreemde teksten maken (of genereren, zoals AI zelf liever zegt). Daardoor zien we ook steeds meer teksten verschijnen waarbij er duidelijk een machine aan het werk is geweest.
Hoe herken je nu teksten die zijn geschreven door AI? En nog belangrijker: kun je eigenlijk wel een goede tekst schrijven met AI? Hoe voorkom je dan dat mensen zien dat je AI hebt gebruikt?
Kenmerken van een AI-tekst
Laten we bij het begin beginnen. Er zijn verschillende kenmerken van een tekst waaraan je direct ziet dat er een robot aan het werk is geweest. Daar moet je dus goed op letten. We zetten ze op een rijtje:
Oppervlakkigheid in je AI-tekst
Teksten die zijn geschreven voor AI zijn vaak oppervlakkig. Wat bedoelen we daar mee? Oppervlakkigheid wil zeggen dat de tekst die AI maakt vaak niet bestaat uit een ingewikkelde inhoud (context, aldus AI). Ook de nuance (fijnheid, zegt AI) is nauwelijks tot niet aanwezig. Dat komt doordat AI (nog steeds) moeite heeft om bepaalde zaken te doorgronden of aan elkaar te koppelen. Zelfs oorzaak-gevolg is voor de kunstmatige intelligentie ingewikkeld.
Als je vervolgens om verdieping vraagt, dus om minder oppervlakkigheid, dan neigt AI onmiddellijk naar clichés. Denk aan ‘naar een hoger niveau tillen …’, ‘In een wereld waar iedereen …’, ‘het is belangrijker dan ooit …’, ‘het is van essentieel belang …’ en ‘zonder in te boeten …’ Ben je bezig met een socialmediabericht, dan voegt AI daar vaak ook nog een herkenbare emoticon aan toe in de vorm van een raketje, een vlam of een nadenkende smiley.
AI herhaalt graag en veel
ChatGPT, Copilot en andere tekst-AI herhalen zichzelf graag. Misschien dat AI dat doet om zo tot een langere tekst te komen, maar handig is het niet. Een tekst die uit veel herhaling bestaat, zorgt ervoor dat de lezer afhaakt. Dat wil je voorkomen. Gelukkig ben je als schrijver van je eigen tekst gevarieerder in het gebruik van je woorden en zinnen.
Ongebruikelijke zinsopbouw
AI lijkt soms ook een andere taal te spreken waardoor de zinsopbouw heel ongebruikelijk wordt. Neem deze zin die is geschreven door ChatGPT:
‘Het is van essentieel belang dat men begrijpt hoe de nuances van een bepaalde tekst kunnen bijdragen aan de algemene leeservaring.’
Dat leest niet prettig. Beter is bijvoorbeeld: ‘Het is belangrijk om te snappen hoe kleine details ervoor zorgen dat een tekst prettiger leest.’ Daarmee snap je als lezer tenminste wat er wordt bedoeld. Tenminste, als je vervolgens ook een voorbeeld toevoegt van die details, iets wat AI ook niet doet.
AI heeft een gebrek aan persoonlijkheid
Bij een AI-tekst mis je vaak een persoonlijkheid van de schrijver. ChatGPT zegt nooit dat hij blij wordt van het warme zonnetje dat vandaag zo heerlijk op zijn bolletje schijnt. AI omschrijft het zo: ‘De zon zorgt ervoor dat het warmer is.’ Je mist dus de beleving. AI kan veel, maar het heeft geen echte levenservaring. Een goede tekst bestaat uit anekdotes, persoonlijke meningen en specifieke voorbeelden. Deze maken je tekst menselijk en uniek. Zoals AI zou zeggen: ‘Dit zorgt ervoor dat je content minder generiek en meer authentiek aanvoelt.’
En dan heeft AI als tekstschrijver nog andere gebreken :
Voorspelbaarheid, onjuiste informatie, formele zinnen, lange zinnen, ingewikkelde zinnen, te veel dezelfde woorden, irritante woorden (state-of-the-art, in een tijdperk, track-record, scala …), gebrek aan originaliteit, ouderwets taalgebruik, verkeerde verbanden leggen, dingen verzinnen …
Kun je dan helemaal niet schrijven met AI?
Natuurlijk wel! Als schrijfpartner is kunstmatige intelligentie een prima hulpmiddel. Je moet er alleen niet blind op vertrouwen. Je moet er actief mee aan de slag. Je kunt met ChatGPT goed samenwerken. Met hulp van AI kun je onder meer tot een overzichtelijke opzet voor al je teksten komen. Je structureert en ordent samen.
Met suggesties van ChatGPT kun je je schrijfstijl aanpassen aan je doelgroep(en), dus voor wie je tekst is bedoeld. Samen met AI kun je verder kritisch kijken naar je teksten. Zet ChatGPT bijvoorbeeld in als eindredacteur. Of optimaliseer met elkaar je teksten voor de zoekmachines. Zoals je ziet, benadrukken we hierbij dat je het samen doet. Dat is ook precies waar we bij Schrijfdokters voor staan: ‘Samen maken we alle teksten beter’.
Maar eh … Hoe voorkom je nu dat mensen zie dat je AI gebruikt?
Door vooral trouw aan jezelf en je eigen schrijfstijl te blijven: jij bent degene die de tekst schrijft. Jij of je organisatie heeft een eigen stem. Zoals gezegd schrijven AI-tools op een voorspelbare en standaardmanier. Hoe voorkom je dit nu? Door te kijken waar AI-detecteertools (ja, die zijn er) opletten, zoals:
- Je schrijfstijl: als deze te netjes of te eenvoudig is, dan gaat de eerste alarmbel rinkelen.
- Je woordkeuze: als je veel voorkomende AI-woorden gebruikt, of heel complexe termen, dan gaat alarmbel twee rinkelen.
- Zinstructuur: zijn al je zinnen even lang, onnodig lang, of op dezelfde manier opgebouwd? Daar gaat alarmbel drie!
- Herhaling: bestaat je tekst uit veel dezelfde woorden of zinnen? Alarmbel vier rinkelt ook!
- Verkeerde verbanden: sluiten delen van de tekst niet logisch op elkaar aan? Zijn oorzaak en gevolg niet juist? Daar gaat alarmbel vijf!
Handiger worden met schrijven met AI? Dat kan!
Schrijfdokters heeft speciaal voor jou een online training ontwikkeld: ‘Schrijven met ChatGPT’. Daarbij krijg je ook nog eens 100 gratis prompts (vragen en opdrachten waarmee je ChatGPT aan het werk zet) die je direct kunt inzetten. Heb je alleen interesse in de prompts? Die kun je ook apart aanschaffen.
De e-learning ‘Schrijven met ChatGPT’ is geschikt voor iedereen die over ChatGPT heeft gehoord en het graag wil inzetten. Gebruik je ChatGPT al, maar ben je niet tevreden over de resultaten? Dan is deze cursus zeker geschikt. Deze e-learning geeft je inzicht in wat ChatGPT is, wat je ermee kunt doen en hoe je het optimaal voor je laat werken. Zo schrijf jij teksten samen met AI (en Schrijfdokters) zonder dat iemand dat ziet, zelfs die detecteertools niet.
